Letoon Antik Kenti: Likya'nın Kutsal Merkezi ve Unutulmaz Mirası

Kaş ve çevresinde dolaşırken sıkça karşınıza çıkacak Likya Uygarlığı, Anadolu’nun en köklü medeniyetlerinden biriydi. Antalya ve Muğla arasında hüküm süren Likya, birbirinden bağımsız ama birliğe bağlı şehir devletlerinden oluşuyordu. Antik dünyanın en demokratik yapılarından biri olan bu birlik, kendi meclisini kurarak tarihte iz bırakmıştır. Letoon Antik Kenti ise, bu birliğin en önemli dini merkezlerinden biriydi.

1988 yılından bu yana Xanthos Antik Kenti ile birlikte UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Letoon, sahip olduğu tarihî ve kültürel mirasla büyük önem taşıyor. Özellikle Likya dilindeki en uzun ve önemli yazıtların burada bulunması, kentin değerini daha da artırıyor.

Letoon Antik Kenti’ne Genel Bakış

Letoon’da yapılan kazılar, ilk yerleşimin MÖ 7. yüzyıla kadar uzandığını gösteriyor. Antik çağda tanrılara adanmış bir şehir olarak inşa edilen bu alan, Likya’nın dini başkenti olarak kabul ediliyor.

Antik kentte, Tanrıça Leto ve onun çocukları Artemis ile Apollon adına inşa edilmiş üç tapınak yan yana yer alıyor. Batıdaki tapınak Leto’ya, ortadaki küçük tapınak Artemis’e, doğudaki ise Apollon’a adanmıştır. Tapınakların çevresinde bir çeşme (nymphaeum), bir Bizans kilisesi ve yamaca yaslanmış antik bir tiyatro yer alıyor.

Antik Kente Dair Detaylar

Letoon’da Roma döneminden kalma yarım daire biçimli bir havuz, Bizans döneminden kalma bir kilise ve tiyatronun yukarısında mezarlık alanı da görülebiliyor. Kutsal alanın bazı bölümleri henüz kazılmamış durumda.

Bölge, MÖ 4. yüzyılda Hellen etkisine girerken, yerel tanrılara adanmış bu tapınaklar zamanla Yunan panteonuna entegre edilmiş. 1. yüzyıla kadar su ve kaya kültlerine tapınılırken, ilerleyen dönemlerde Roma etkisiyle çok tanrılı inançlar terk edilmiş ve MS 5. yüzyılda inşa edilen kilise ile Hristiyanlık dönemi başlamış.

Letoon’daki en iyi korunmuş yapılardan biri, MÖ 2. yüzyıla ait antik tiyatro. Xanthos’tan Letoon’a gelen antik yolun üzerinde yer alıyor ve ziyaretçilerin bu kutsal alana tiyatrodan geçerek ulaşması planlanmış.

Letoon’un En Değerli Eserleri

Apollon Tapınağı’nın ortasında bulunan ve “Apollon Mozaiği” olarak bilinen mozaik, günümüzde Fethiye Müzesi'nde sergileniyor. Ayrıca burada, üç farklı dilde yazılmış (Grekçe, Aramice ve Likçe) oldukça önemli bir yazıt da bulunmuş. Bu yazıt, Likya diliyle yazılmış en uzun metinlerden biri olarak kabul ediliyor.

Letoon’un Mitolojik Hikayesi

Şair Ovidius’un anlatımına göre, Tanrıça Leto Zeus’tan hamile kalır ve ikizleri Artemis ile Apollon’u Delos Adası’nda doğurur. Daha sonra Xanthos Nehri’nin denize döküldüğü bölgeye gelir. Bugünkü Letoon’un bulunduğu yerde, çocuklarını yıkamak için bir kaynağa ulaşır; fakat yerel halk izin vermez. Leto da onları cezalandırmak için kurbağaya çevirir. Bu mit, Letoon’un kutsallığını pekiştiren anlatılardan biridir.

Ulaşım

Letoon Antik Kenti, Muğla’nın Seydikemer ilçesi, Kumluova Mahallesi sınırlarında yer alıyor. Kumluova merkeze 500 metre, Kaş’a ise yaklaşık 50 km uzaklıkta. Kaş-Fethiye karayolundan Kınık yakınlarında ayrılan 4 km’lik yolla Letoon’a ulaşmak mümkün.