Caretta Caretta: Kaş’ın Sessiz Misafirleri

Kaş koylarında sıkça görülen Caretta Caretta’lar hakkında bilmeniz gerekenler: yaşam döngüsü, özellikleri ve neden korunmaları gerekiyor.
Ergun DündarErgun Dündar

Caretta Caretta: Kaş Koylarında Yüzen Sessiz Misafirler

Caretta Caretta’lar, yumurtlamak haricinde karaya hiç çıkmayan ve nesli tükenme tehlikesi altında olan canlılar arasında yer alıyor. Artan insan yerleşimi, ışık kirliliği ve doğal yaşam alanlarının bozulması gibi nedenlerle sayıları her geçen yıl azalıyor. Bu nedenle özel koruma altındalar.

Caretta Caretta Nedir?

Caretta Caretta, halk arasında deniz kaplumbağası veya sini kaplumbağası olarak da bilinir. Atlantik, Pasifik ve Hint Okyanusu’nda ılıman sularda yaşarlar. Türkiye’de ise özellikle Akdeniz kıyılarında, Kaş, Dalyan, Belek, Anamur, Köyceğiz ve Adana Yumurtalık sahillerinde sıkça görülürler. Belek kıyıları, Yunanistan’daki Zakintos Adası’ndan sonra Akdeniz’in en büyük yumurtlama alanıdır.

Fiziksel Özellikleri

  • Boyları 70–75 cm, kabuk genişlikleri 50–55 cm arasında değişir.
  • Ağırlıkları genellikle 70–140 kg arasında olabilir.
  • Sırtları kırmızımsı kahverengi, karın kısımları açık sarıdır.
  • Ayakları yüzmeye uygun kürek biçimindedir.
  • Ortalama yaşam süreleri 100–120 yıldır.
  • Oksijen ihtiyaçlarını havadan karşılasalar da uzun süre su altında kalabilirler.

Beslenme ve Yaşam Tarzı

Caretta Carettalar etçildir. Balıklar, kabuklular, deniz anaları, süngerler, yumuşakçalar ve istiridyelerle beslenirler. Güçlü çeneleri sayesinde sert kabuklu avlarını kolaylıkla parçalayabilirler.

Yılda yaklaşık 15.000 km’ye kadar göç edebilir, bu yolculuklarda dünyanın manyetik alanını kullanırlar. Yavrular, yumurtadan çıktıktan sonra yönlerini denizden yansıyan doğal ışıkla bulurlar ve 24 saat boyunca durmaksızın yüzerek açık denize ulaşırlar.

Yumurtlama ve Doğaya Bağlılıkları

Dişi Carettalar yalnızca yumurtlamak için karaya çıkar. Genellikle gece saatlerinde, med-cezirin olduğu sakin zamanlarda, kıyıya çıkarak burunlarıyla bir çukur kazıp yumurtalarını bırakırlar. Yumurtlama döneminde tek seferde 100’e yakın yumurta bırakabilirler.

Kuluçka süresi yaklaşık 60 gündür. Yumurtadan çıkan yavrular yönlerini içgüdüsel olarak denizin ışığına göre bulur. Ortalama 1.000 yumurtadan sadece 3 yavru hayatta kalıp erginliğe ulaşabilir.

İnanılmaz bir özellikleri de, doğdukları kumsalı 20 yıl sonra tekrar bulabilmeleridir. Yeniden yumurtlamak için aynı sahile geri dönerler. Bu bağlılık, onları doğanın en özel canlılarından biri yapar.

🐢 Cinsiyet Bilgisi ve Küresel Isınma
Yavruların cinsiyeti, kuluçka süresindeki kum sıcaklığına göre belirlenir. 29°C altındaki sıcaklıklarda erkek, üzerindeyse dişi bireyler doğar. Bu durum, küresel ısınma nedeniyle tür dengesini bozma riski taşıyor.

Evrimsel Mirasları

Caretta Caretta’ların fosil kayıtları 150 milyon yıl öncesine dayanıyor. Dinozorlarla aynı dönemde yaşamış, karadan denize göç etmiş dev kara kaplumbağalarının torunları oldukları düşünülüyor. Bugün deniz ortamına uyum sağlamış, karaya neredeyse hiç çıkmayan bu tür, milyonlarca yıllık evrimsel geçmişin yaşayan tanıklarıdır.

Kaş’ta Caretta Caretta Gözlemleme

Kaş kıyılarında Caretta Caretta’lara rastlamak oldukça yaygındır. Özellikle Kekova gibi doğal yapısı korunmuş koylarda, tekne turu sırasında bu sevimli canlıları görmek hatta onlarla yüzmek bile mümkündür. Kaş’tan hareket eden günlük turların büyük kısmında seyir esnasında Caretta Carettalarla karşılaşabilirsiniz.

Caretta Carettalar, yalnızca doğanın değil, Kaş’ın da en özel simgelerinden biri. Onları doğal yaşam alanlarında gözlemlemek, sessizce yanlarında yüzmek, unutulmaz bir tatil deneyiminin parçası olabilir.

Siz de bu yaz Kaş’a gelirseniz, belki siz de bir Caretta ile göz göze gelirsiniz. 🐢